جوان آنلاین: تأثیر اقتصادی ناترازی بنزین را نمی‌توان دست‌کم گرفت. در سال آینده ایران حدود ۵ میلیارد دلار بنزین وارد خواهد کرد که به صورت مستقیم بر منابع ارزی کشور فشار وارد می‌کند. علاوه بر این، با ادامه کمبود بنزین مدیریت بخش انرژی چالش برانگیزتر می‌شود. همچنین از نظر تأثیرگذاری غیرمستقیم، هدررفت و مصرف بالای بنزین در خودرو‌های داخلی، سبب ایجاد عدم‌النفع ۱۲ میلیارد دلاری در اقتصاد ایران از محل دو برابربودن سرانه مصرف خودرو‌های داخلی است که به صورت غیرمستقیم بر وضعیت ناترازی ارزی کشور تأثیر می‌گذارد.
موضوع ناترازی بنزین در ایران یک مشکل پیچیده است که مضرات و خطرات امنیتی قابل توجهی را به همراه دارد. برخلاف ماهیت متناوب ناترازی برق و گاز، کمبود بنزین بر کشور در طول سال تأثیر می‌گذارد. این ناترازی پیامد‌های شدیدی بر منابع ارزی ایران و مدیریت کلی بخش انرژی دارد. برای مقابله با این موضوع، بررسی راه‌حل‌های بالقوه‌ای که می‌تواند به طور مؤثر ناترازی بنزین را برطرف کند، بسیار مهم است.
تأثیر اقتصادی ناترازی بنزین را نمی‌توان دست‌کم گرفت. در سال آینده ایران حدود ۵ میلیارد دلار بنزین وارد خواهد کرد که به صورت مستقیم بر منابع ارزی کشور فشار وارد می‌کند. علاوه بر این، با ادامه کمبود بنزین، مدیریت بخش انرژی چالش برانگیزتر می‌شود. همچنین از نظر تأثیرگذاری غیرمستقیم، هدررفت و مصرف بالای بنزین در خودرو‌های داخلی، سبب ایجاد عدم‌النفع ۱۲ میلیارد دلاری در اقتصاد ایران از محل دو برابر بودن سرانه مصرف خودرو‌های داخلی است که به صورت غیرمستقیم بر وضعیت ناترازی ارزی کشور تأثیر می‌گذارد.
وسایل نقلیه دوگانه سوز به عنوان یک راه‌حل:
یکی از راه‌حل‌های بالقوه برای رفع ناترازی بنزین، تولید خودرو‌های دوگانه‌سوز از سوی خودروسازان ایرانی است. با فعال‌کردن تمام وسایل نقلیه در صنعت حمل‌و‌نقل مانند تاکسی، تاکسی اینترنتی و وانت برای کار با بنزین و گاز طبیعی فشرده (CNG)، می‌توان تقاضای بنزین را به میزان قابل‌توجهی کاهش داد. به جای ارائه سهمیه اضافی بنزین ارزان به این خودروها، می‌توان سهمیه مصرف سوخت CNG را اختصاص داد.
استفاده از زیرساخت CNG موجود:
ایران در حال حاضر زیرساخت قابل توجهی برای سوخت CNG با ظرفیت ۱۷ میلیون متر مکعب دارد. خودروسازان باید با تولید خودرو‌های دوگانه‌سوز که پس از تحویل آماده استفاده هستند از این زیرساخت موجود بهره ببرند. علاوه بر این، یارانه‌هایی برای این خودروها باید در نظر گرفته شود تا انگیزه پذیرش آن‌ها فراهم شود. با تشویق به استفاده از خودرو‌های دوگانه‌سوز، می‌توان بخش قابل‌توجهی از حمل‌و‌نقل شهری را در کلان شهر‌هایی مانند تهران بدون اتکای زیاد به بنزین تأمین کرد. اگر از این ظرفیت به طور کامل استفاده شود، به طور بالقوه می‌تواند نیاز به واردات بنزین را برطرف کند.
چالش‌های پیاده‌سازی خودرو‌های دوگانه سوز:
با وجود مصوبه شورای عالی انرژی، عملکرد خودروسازان در تولید خودرو‌های دوگانه‌سوز ناامیدکننده بوده و کمتر از یک درصد از تولید آن‌ها به اینگونه خودروها اختصاص دارد. این عدم اجرا نشان‌دهنده شکاف بین راه‌حل پیشنهادی و اجرای آن است. برای خودروسازان ضروری است که سهمیه ۳۰ درصدی اختصاص داده شده برای خودرو‌های دوگانه سوز را به عنوان گامی در جهت حل مشکل ناترازی بنزین رعایت کنند.
راه‌حل‌های دیگر برای رفع ناترازی بنزین:
علاوه بر خودرو‌های دوگانه‌سوز، راهکار‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند به حل ناترازی بنزین در ایران کمک کند:
۱. توسعه سبد سوخت برای خودرو‌های سواری: افزایش سهم CNG و مصرف برق به عنوان سوخت خودرو‌های سواری می‌تواند به کاهش وابستگی به بنزین کمک کند. این امر مستلزم توسعه زیرساخت‌ها و فناوری‌ها برای حمایت از منابع سوخت جایگزین است.
۲. سوخت دوگانه خودرو‌های بنزینی: تشویق به استفاده از خودرو‌های CNG یا هیبریدی به عنوان جایگزینی برای خودرو‌های بنزینی می‌تواند به طور مؤثر تقاضا برای بنزین را کاهش دهد.
۳. توسعه ناوگان حمل‌و‌نقل شهری: گسترش استفاده از سیستم‌های حمل‌و‌نقل عمومی و ترویج استفاده از سوخت‌های جایگزین در اتوبوس‌ها و سایر وسایل حمل‌و‌نقل شهری می‌تواند مصرف بنزین را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
۴. تسهیل در تولید خودرو‌های برقی: ساده‌سازی تولید خودرو‌های برقی و کاهش هزینه واردات آن‌ها می‌تواند انتقال به سیستم حمل‌و‌نقل پایدارتر و مستقل از بنزین را تشویق کند.
موضوع ناترازی بنزین در ایران نیازمند توجه عاجل و راهکار‌های مؤثر است. با اولویت بندی تولید و پذیرش خودرو‌های دوگانه‌سوز، استفاده از زیرساخت‌های موجود CNG و بررسی سایر منابع سوخت جایگزین، ایران می‌تواند وابستگی خود به واردات بنزین را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. با این حال، برای ذینفعان، از جمله خودروسازان، بسیار مهم است که راه حل‌های پیشنهادی را به طور فعال اجرا کنند و به چالش‌هایی که مانع پیشرفت آن‌ها می‌شود رسیدگی کنند. با انجام این کار، ایران می‌تواند به امنیت انرژی، ثبات اقتصادی و کاهش اثرات زیست‌محیطی مرتبط با مصرف بنزین دست یابد.
