جوان آنلاین: تصمیم جدید بانک مرکزی مبنی بر تعیین نرخ سود ۳۰ درصدی، شکاف بین سود بانکی با سود بازارهای موازی را کاهش و امکان بازگشت سرمایههای سرگردان به بانکها را افزایش میدهد. بهمن سال گذشته نیز بانک مرکزی سود بانکی را از ۱۸ درصد به ۲۳ درصد افزایش داده بود، اما در یکسال گذشته و با توجه به نرخ تورم، نرخ سود حقیقی همچنان در محدوده منفی بود که با افزایش اخیر، این بازدهی منفی کمتر میشود. بانک مرکزی هدف خود را از این اقدام تامین سرمایه در گردش بنگاه های تولیدی اعلام کرده؛ تصمیمی که به طور حتم بر بازدهی بازار داراییها و کاهش انتظارات تورمی تاثیرگذار است.
کاهش فشار از بازار داراییها
این سیاست با نزدیک کردن نرخ سود رسمی به بازارهای غیررسمی، میتواند اثر مثبتی بر توجه دوباره سرمایهگذاران به شبکه بانکی کشور داشته باشد و فشار را از روی بازار داراییها بردارد. در شرایطی که سود سپرده بانکی توان پوشش دادن انتظارات تورمی افراد را ندارد، شاهد ورود تقاضا به بازار داراییهای موازی، مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو خواهیم بود؛ اتفاقی که خود را در تلاطمهای قیمتی متعدد در بازار داراییها به نمایش گذاشته است.
مرتضی افقه؛ اقتصاددان و استاد دانشگاه با اشاره به ابلاغ دستورالعمل جدید بانک مرکزی گفت: دستورالعمل انتشار گواهی سپرده خاص به شبکه بانکی ابلاغ شده است تا تولیدکنندگان برای تأمین سرمایه در گردش خود از آن استفاده کنند.
وی افزود: این گواهی با نرخ سود علیالحساب بانکی ۳۰ درصد سالانه منتشر میشود که از نرخ بهره بانکی بالاتر است؛ بنابراین سرمایهگذاری در این گواهی بسیار کمریسکتر از بازارهای مالی مانند سکه و ارز است و در واقع این گواهی بازدهی بالاتری نسبت به سپرده گذاری در بانک دارد.
سیگنال مثبت دولت به سرمایه گذاران بورس
اما تصمیم به افزایش نرخ سود بانکی همواره در دل سهامداران نگرانیهایی را ایجاد میکند. اما به نظر میرسد دولت در تلاش است تا اعتماد را به بازار سرمایه برگرداند. به طور مثال میتوان از مصوبه اخیر معاون اول رئیس جمهور در خصوص نرخ خوراک پالایشیها که مسالهای مهم برای بازار سرمایه است صحبت کرد.
خبرگزاری تسنیم امروز در گزارشی اعلام کرد که با دستور مخبر معاون اول رییس جمهور «دستورالعمل نحوه محاسبه قیمت خوراک و فرآوردههای نفتی پالایشگاهها» با رویکرد حفظ قابلیت پیشبینی پذیری و حمایت از صنایع بورسی مورد بازنگری قرار میگیرد. این تصمیم بلافاصله اثر خود را بر بازار سرمایه نشان داد تا جاییکه تا لحظه ثبت این گزارش شاهد رنج مثبت در گروه پالایشی بعد از انتشار این خبر هستیم.
علاوه بر این باید گفت که تصمیم به افزایش نرخ سود بانکی به ۳۰ درصد نیز نمیتواند خللی از این محل بر بازار سرمایه وارد کند؛ چرا که بسیاری از صندوقهای بورسی اکنون با نرخی بالاتر از نرخ سود ۳۰درصدی اعلام شده سپرده جذب میکنند و رونمایی از این ابزار نمیتواند خلل جدی به روند سرمایهگذاری در بازار سرمایه وارد کند.
در هر صورت آنچه به عنوان مهمترین مساله یک سیاستگذار پولی باید دنبال کند، کنترل تورم است و در این مسیر، کنترل انتظارات تورمی نقش مهمی دارد. با توجه به ریسک سرمایه گذاری در بازارهای ارز و طلا به نظر میرسد اقدام بانک مرکزی جذابیت بازارهای موازی را کاهش خواهد داد. با این حال برای دیدن نتایج این تصمیم باید منتظر ماند.