اختصاصی جوان آنلاین، در نقلی از امام محمد غزالی آمده است که «هر آنچه از حد خود بگذرد به ضد خود تبدیل میشود»، آزادی بیان یا هر آزادی دیگری از حد که بگذرد به ضد خود یعنی به نقض آزادی و نفی مبنای آزادی که کرامت بشر است منتهی میشود. آنچه به ضد خود تبدیل شود و به مبانی و موجهات خود آسیب بزند منطقاً باید محدود و ممنوع گردد.
در بین اسناد بین المللی و قوانین موضوعه کشور‌ها هم محدودیت آزادی بیان و حتی قابلیت جرم انگاری بعضی از صورت‌های سوء استفاده از آن را به رسمیت شناخته شده اند.
در قانون اساسی ایران نیز به این مهم اشاره و مقرر شده که هیچکس حق ندارد به نام استفاده از آزادی به استقلال و تمامیت ارضی کشور خدشه وارد کند و در همان حال گفته است هیچ مقامی حق ندارد به نام حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور آزادی‌های مشروع را هر چند با وضع قوانین سلب کند.
همچنین از منظر اعلامیه جهانی حقوق بشر افراد آزادی بیان دارند، ولی نمیتوانند از این آزادی سوء استفاده کنند و به حقوق و آزادی‌های دیگران صدمه بزنند یا علیه الزامات صحیح اخلاقی صحبت کنند یا نظم عمومی را به هم بریزند یا رفاه عمومی را به مخاطره بیندازند.
کنوانسیون حقوق مدنی و سیاسی مصوب سال ۱۹۶۶ نیز در بند ۲ ماده ۱۹ با ذکر تفاصیل و توضیحاتی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر بود گفته است: «هر کس حق آزادی بیان دارد، ولی بلافاصله در بند ۳ همین ماده میگوید اعمال حق مذکور در بند ۲ مستلزم مسئولیت‌های خاصی است یعنی استفاده از آزادی مسئولیت‌هایی دارد. آزادی از آن انسان مسئول است، انسانی که در برابر آزادی‌های دیگران و ارزش‌های مشترک اجتماعی باید احساس مسئولیت کند همین بند ۳ در ادامه میگوید: «و لذا ممکن است آزادی بیان تابع محدودیت‌های معینی بشود که در چهارچوب قانون و به منظور احترام به حقوق و آزادی‌ها و حیثیت دیگران و حفظ امنیت ملی نظم عمومی سلامت یا اخلاق عمومی ضرورت داشته باشد».
در این بین کمیته حقوق بشر در تفسیر ماده ۱۸ با عنایت به ماده ۲۰ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی اعلام داشته هیچ طریقه ابراز مذهبی نباید مصداق تبلیغ برای جنگ یا دعوت (ترغیب) به کینه ملی نژادی و یا مذهبی که محرک تبعیض خصومت یا خشونت است قرار گیرد. با این وصف معتقدان به یک آیین دینی یا مذهب خاص نمیتوانند نسبت به سایر مذاهب خشونتی را اعمال کرده یا موجباب خصومت و تنفر را فراهم آوردند.
حال که یک سوئدیِ عراقی‌الاصل به نام «سلوان مومیکا» پس از آنکه پلیس این کشور مجوزی برای برگزاری تظاهرات صادر کرد، یک جلد قرآن را پاره کرد و در مسجد مرکزی استکهلم به آتش کشید و این عمل خود را برای بار دیگری تکرار کرد، دولت‌ها موظفند تا با وضع قوانین لازم و اتخاذ تدابیر مناسب اجرایی مانع از آن شوند که افراد از حق‌های بشری خویش و از جمله آزادی بیان در راستای بی حرمتی به مقدسات مذاهب دیگر سوء استفاده کنند، با این بیان به نظر می‌رسد دولت سوئد این تعهد خویش را نادیده انگاشته است تعهدی که نه مرز میشناسد و نه زمان و مکان؛ چرا که در نهایت به حرمت و کرامت نوع بشر بر میگردد.
جسارت به کتاب آسمانی مسلمانان به حدی خدشه بر مبانی حقوق بشر وارد کرده است که «فولک تورک»، کمیسر حقوق بشر سازمان ملل در نشستی که برای بررسی آتش زدن قرآن در سوئد در مقر این سازمان در ژنو برگزار شده بود از «نفرت پراکنی در همه جای دنیا» انتقاد کرد و گفت که «به نظر می‌رسد این اتفاقات برای برانگیختن خشم و ایجاد تفرقه در جوامع ایجاد شده است.» نشست اخیر شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد به درخواست پاکستان برگزار شد. این کشور و برخی دیگر از کشور‌ها خواستار بحث در مورد «افزایش هشدار دهنده اعمال از پیش برنامه ریزی شده و عمومی و نفرت مذهبی که با هتک حرمت مکرر قرآن کریم در برخی از کشور‌های اروپایی و دیگر کشور‌ها نمایان شده» شده‌اند.
کمیسر حقوق بشر سازمان ملل اذعان کرد که صرف نظر از قانون یا اعتقاد شخصی «مردم باید با احترام به دیگران رفتار کنند.» به گفته او باید با سخنان نفرت انگیز از طریق گفتگو، آموزش، افزایش آگاهی و تعامل بین ادیان مبارزه شود.
